بررسی تأثیر تکنیک ماساژ تخلیه لنف بر میزان ادم دست و درد شانه بیماران مبتلا به همی‏پارزی - همی‏پلژی اندام فوقانی پس از سکته مغزی

چکیده: زمینه و هدف: درد شانه و ادم دست ناشی از همی‏پلژی یا همی‏پارزی یک یافته شایع پس از سکته مغزی می باشند که استقلال بیمار را در انجام فعالیت روزمره بشدت محدود می نماید. پژوهش حاضر به منظور تعیین تأثیر تکنیک ماساژ تخلیه لنف (manual lymph drainage)بر میزان ادم دست و درد شانه بیماران مبتلا به همی‏پارزی-همی‏پلژی اندام فوقانی پس از سکته مغزی انجام شده است. روش بررسی: در یک مطالعه کارآزمایی بالینی، تعداد 62 بیمار 70-35 ساله مبتلا به همی پارزی - همی پلژی اندام فوقانی در اثر سکته مغزی که دچار درد شانه یا ادم دست بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمون و شاهد قرار داده شدند. سپس برای هر یک از نمونه‏های گروه آزمون 5 جلسه ماساژ تخلیه لنف (هر روز یک جلسه و بمدت 20 دقیقه) انجام شد. وضعیت حسی، عاطفی، شدت درد و همچنین ارزیابی کلی درد شانه و همچنین اندازه دور مچ دست و قسمت میانی بازو با استفاده از پرسشنامه سنجش درد مگ گیل (mpq-sf= mcgill pain questionnaire-short form) و خط کش نواری، قبل و 24 ساعت پس از آخرین جلسه ماساژ در هر دو گروه آزمون و شاهد اندازه‏گیری و در بین دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‏ها توسط آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی (t مستقل، t زوجی، کای دو، آنالیز واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی) صورت گرفت. یافته ها: میانگین شاخص حسی درد شانه گروه آزمون قبل از ماساژ 9/0±3/2 و پس از ماساژ 4/0±3/1 محاسبه گردید (05/0p<). میانگین شدت درد شانه بر اساس مقیاس بصری درد، پس از ماساژ در گروه آزمون 2/1±3/3 و شاهد 5/1±8/4 بود (05/0p<). از لحاظ میانگین اندازه دور بازو، قبل و پس از ماساژ در گروه آزمون به ترتیب 6/4±29 و 9/3±1/28 سانتیمتر و در گروه شاهد به ترتیب 1/4±4/29 و 9/3±7/29 سانتیمتر به دست آمد (05/0p<). همچنین میانگین اندازه دور مچ دست، قبل و پس از ماساژ در گروه آزمون به ترتیب 1/1±2/17 و 9/0±4/16 سانتیمتر و در گروه شاهد به ترتیب 8/0±9/16 و 1/1±1/17 سانتیمتر بود (05/0p<). نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، آموزش و بکارگیری تکنیک ماساژ تخلیه لنف توسط پرسنل درمانی و مراقبتی می‏تواند گام مؤثری در پیشگیری و یا کاهش درد شانه و ادم دست و بالطبع بهبود عملکرد حرکتی بیماران مبتلا به همی‏پارزی – همی‏پلژی اندام فوقانی در اثر سکته مغزی محسوب گردد.